الفبای مبارزه – آموزش پاره کردن پرده ی گوش

تکنیک ضربه به گوش دوبل – یک تکنیک عالی
سیلی به گوش دوبل، از دیرباز یکی از فنون اصلی تمرینات رزمی بوده است. روایت رسمی که بسیاری از کارشناسان دفاع شخصی درباره این تکنیک نقل می‌کنند این است که اگر شما به صورت همزمان به هر دو گوش حریف‌تان سیلی بزنید – مهم نیست که جثه او چقدر بزرگ است – پرده‌های گوشش پاره می‌شوند و آن شخص به زمین می‌افتد. تا اینجا که همه چیز خیلی خوب به نظر می‌رسد، اینطور نیست؟
حالا بیایید به بهترین اطلاعاتی که در این مورد وجود دارد نگاهی بیندازیم تا با کمک آنها پی ببریم آیا این تکنیک واقعاً کاربردی هست یا نه؟
بیاید نگاهی دقیق‌تر به تاریخچه ضربات سیلی دوبل داشته باشیم و همینطور نظریه‌‌ها و استدلال‌هایی که موافق یا مخالف استفاده از این تکنیک در مبارزات واقعی هستند را بررسی کنیم.

سیلی دوبل در ادبیات رزمی
سیلی زدن همزمان به دو گوش طرف مقابل تکنیکی بسیار رایج در دستورالعمل‌های دفاع شخصی و کتاب‌های آمورزش رزم‌های نظامی است. تا جایی که می‌دانیم، ایده استفاده از این تکنیک برای اولین بار در کتاب‌های ادبیات دفاع شخصی آمریکا و بریتانیا با تألیف مربیانی مانند ویلیام اورات فیربیرن و رکس اپل‌گیت مطرح شده است. این مربیان سعی داشتند با دستورالعمل‌هایشان سربازان کشورهای‌شان را برای مبارزه در جنگ جهانی دوم آماده کنند و دستورالعمل‌هایشان هم میان گروهان زیادی از آنها توزیع شد و یک نسل کامل از اهالی هنرهای رزمی را تحت تاثیر قرار داد. بخش زیادی از تکنیک‌هایی که آنها آموختند، نسبتاً عملی بود اما ما اینجا فقط می‌خواهیم روی یکی از آنها تمرکز کنیم: سیل به گوش تک یا دوبل. اینجا یکی دو نمونه‌ از آنچه در کتاب‌های دفاعی شخصی سال‌های آخر دهه ۸۰ منتشر شد را مشاهده می‌کنید…
در کتاب «همه چیز در نبرد» (All In Fighting) که سال ۱۹۴۲ رویال مارین و فیربیرن آن را منتشر کردند، درباره شیوه استفاده از این تکنیک آمده است:
” کف دستان‌تان را گود کنید، انگشت شست و ۴ انگشت دیگرتان را به هم بچسبایند و به آنها قوس دهید. همزمان با هر دو کف دست به دو گوش طرف مقابل‌تان سیلی بزنید و نیرویی تقریبی معادل یک وزنه ۵ تا ۱۰ پوندی را به هر یک از دستان‌تان وارد کنید.
با این کار احتمالاً یکی از دو پرده گوش طرف مقابل‌تان پاره خواهد شد و در او حالتی نه چندان شدید از گیجی ایجاد می‌کند، حالتی که در میان بوکسورها به «پانچ – درانک» معروف است. وقتی طرف به این حالت دچار شد آن وقت دیگر هر کاری دل‌تان بخواهد می‌توانید با او انجام دهید.”

در کتابی دیگر با عنوان «مبارزه غیرمسلح کارآمد» مالکوم هریس (۱۹۷۴)، درباره همین تکنیک اینگونه توضیح می‌دهد:
” کف هر یک از دستان‌تان را به شکل یک کاپ یا کاسه بگیرد در حالتی که انگشتان‌تان را محکم به یکدیگر چسبانده‌اید و انگشت شست هم به شدت به کناره انگشت اشاره فشار می‌آورد. هر دو دست برای حمله به سمت حریف با زدن ضربه همزمان به قسمت بالای گوش‌های او مورد استفاده قرار می‌گیرند. اگر این ضربات با نیروی کافی وارد شوند، تراکم شدید و افزایش ناگهانی فشار هوا در داخل مجرای گوش طرف مقابل ممکن است پرده‌های گوش او را پاره کند. حداقل، این ضربه دوبل او را گیج خواهد کرد تا مبارزه کردن با او با روش‌های دیگر آسان‌تر شود. به منظور گرفتن بهترین نتیجه از این تکنیک، خیلی مهم است که انگشتان و شست هر دست به اندازه کافی، محکم به یکدیگر چسبیده باشند تا هنگام ضربه هوایی از لابلای آنها خارج نشود.”

در «کتاب داور سیاه، هنر تیره‌ی مرگ» (Black Medicine, The Dark Art of Death ) ان ماشیرو، منتشر شده در سال ۱۹۷۸ هم می‌خوانید:
” گوش دارای حسگرهای عصبی به شدت متمرکزی است که است وظیفه شنوایی و حفظ تعادل را برعهده دارند. ضربه زدن به گوش با دست‌های گود، موجی را در داخل مجرای گوش ایجاد می‌کند که پرده گوش را پاره کرده و شوکی را به ساختار ظریف گوش میانی وارد می‌آورد که باعث ایجاد درد شدید، سرگیجه و بیهوشی می‌شود.”

سیلی زدن به گوش، اولین بار در حلقه‌های نظامی آموزش داده شد، به تدریج به مجموعه تکنیک‌های عمومی هنرهای رزمی اضافه و حتی وارد فرهنگ عامه مردم شد. مثلاً، کاپیتان کِرک برای گیج کردن دشمن سوسمار شکل خود در یکی از اپیزودهای سریال تخیلی استار ترک در سال ۱۹۶۷ از این تکنیک استفاده کرد.
نمونه‌های زیاد دیگری هم هست که می‌توان به آنها اشاره کرد اما فکر می‌کنیم که تا همین جا هم شما دیگر به اهمیت ماجرا پی برده باشید.
در جامعه اهالی هنرهای رزمی داستان‌های مفصلی درباره اینکه چقدر این سیلی زدن‌ها به گوش حریف می‌تواند کاربردی باشد وجود دارد اما آیا واقعاً این حرکت جواب می‌دهد؟ آیا پرده‌های گوش طرف مقابل بر اثر دریافت چنین ضرباتی پاره می‌شوند؟ و آیا سیلی زدن به گوش‌ها تکنیکی کاربردی و قابل اعتماد است؟

بیایید یک بار برای همیشه جواب این سؤال‌ها را بدهیم…
بله، پرده‌های گوش ممکن است پاره شوند…
بدون شک پرده‌های گوش ممکن است بر اثر ضربه، صداهای مهیب مانند صدای انفجارها و تغییرات فشار داخل مجرای گوش پاره شوند. طبق اعلام منابع مختلف،‌ فشاری بین ۲٫۵ تا ۱۴ PSI‌(معادل ۱۷ تا ۱۰۰ کیلوپاسکال) به پرده گوش، می‌تواند موجب پارگی آن شود. تصور می‌شود که اختلاف میان ارقام به عواملی مانند سرعت فراز و فرود موج فشار در شرایط محیطی مختلف مرتبط باشد. به هر حال، پارگی پرده گوش یک پدیده پزشکی است است و همیشه هم لازم نیست انفجاری مهیبی صورت بگیرد تا این پدیده رخ دهد و یک اثر فیزیکی هم می‌تواند منجر به این اتفاق شود.
از قضا بارها پیش آمده است که مردم از پاره شدن پرده‌های گوش‌شان پس از شیرجه زدن به استخر در حالاتی نامتعادل از روی تخت پرش که باعث شده با یک سمت سرشان وارد آب شوند، صحبت کنند. بدون شک بوکسورهایی هم بوده‌اند که در جریان مبارزات‌شان از پارگی پرده گوش‌شان رنج برده باشند. (ضمناً پارگی‌های پرده گوش اغلب اوقات به خودی خود خوب می‌شوند اگرچه عفونت گوش و کم‌شنوایی یا ناشنوایی جزو مشکلات جدی است که در اثر پارگی پرده گوش به وجود می‌آیند و گاهی اوقات هم برطرف کردن این مشکلات نیاز به عمل جراحی پیدا می‌کند.)
خب، پس ما توجیه شدیم که پرده‌های گوش ممکن است پاره شوند…

حتی یک مدرک قدیمی هم هست که نشان می‌دهد در ورزش‌های رزمی وقتی که ضربه‌ای به سر یکی از مبارزان وارد می‌شود، امکان پاره شدن گوش هست. اما درباره سیلی‌های افسانه‌ای به گوش چطور؟ این تکنیک چقدر می‌تواند مؤثر و کاربردی باشد؟

پانکریس و سیلی‌‌ به صورت با دستان باز

در اینترنت تا دل‌تان بخواهد درباره پسربچه‌های دبیرستانی که از پشت سر یواشکی به یکی دیگر نزدیک شده‌اند و با کف جفت دستان‌شان به گوش‌های آن شخص کوبیده‌اند، داستان پیدا می‌کنید. گاهی اوقات آنها اسم این حرکت را «صدای رعد» می‌‌گذارند و اغلب اوقات هم پیامدهای دراماتیکی به بار می‌آورد. اگر از یکی از آنهایی که از سنسی‌اش (مربی‌اش) سیلی خورده باشد بپرسید خواهید فهمید دردی که آن شخص احساس کرده نشان می‌دهد که این تکنیک جواب می‌دهد. با این حال کمین کردن برای یک قربانی بیگناه یا انجام این حرکت روی یک دانش‌‌آموزی که مقاومتی نشان نمی‌دهد، واقعاً نمی‌تواند معیار مناسبی برای اثبات کارآمد بودن سیلی به گوش باشد چون این ضربات در شرایطی زده شده‌اند که در آن هیچ مقاومتی در برابر ضربات سیلی وارد آمده به گوش فرد مقابل صورت نگرفته است و خیلی راحت‌تر از زمانی که فرد مقابل‌تان آماده و جنگیدن و مبارزه شده، روی صورت آن شخص نشسته است. به علاوه در این موقعیت‌ها، نبودن آدرنالین ناشی از خشم در شخصی که ضربه خورده، بدان معناست که درد ناشی از ضربه در فرد دریافت کننده ضربه ممکن است چند برابر بیشتر از فردی که در یک مبارزه واقعی ضربه می‌‌خورد احساس شود.

نکته: تقریباً هر تکنیکی روی یک شخص بدون گارد که آمادگی مبارزه ندارد، جواب می‌‌دهد.

با این حال خوشبختانه زمانی که نوبت به تست کارآمدی سیلی زدن به گوش در شرایط تحت فشار و مقابل حریفی در حال مقاومت می‌رسد هم باید گفت که یک آزمایش عملی خاص در مورد این تکنیک انجام شده است. این کار در فاصله سال‌های ۱۹۹۳ تا ۱۹۹۹ در مسابقات پانکریس ژاپنی انجام شد. پانکریس یکی از فرم‌های اولیه MMA‌ در ژاپن بود چرا که این رشته ترکیبی از کیک‌بوکسینگ در حالت ایستاده و قلاب کردن دستان دور حریف و قفل کردن او در حالت خوبیده و روی زمین بود. بسیاری از مبارزان اولیه مبارزات آزاد (UFC) و قهرمانانی مثل کن شامراک، فرانک شامراک، گای مزگر و باس روتن پیش از آنکه به آمریکای شمالی سفر کنند، در مسابقات پانکریس شرکت می‌کردند. البته ما اینجا قصد نداریم بگویم که هنرهای رزمی مختطل (MMA) در دفاع شخصی تمام و کمال جواب می‌‌دهند. قطعاً تفاوت‌های بزرگی میان چیزی که روی رینگ مسابقه جواب می‌دهد و چیزی در یک نزاع خیابانی به درد می‌خورد، وجود دارد.

با این حال نباید ساده باشید و درس‌هایی که در MMA یاد گرفته‌اید را هنگام دفاع شخصی از یاد ببرید. MMA می‌تواند یک منبع خوب از اطلاعاتی که پیش از این هرگز نظیرش را نداشته‌ایم، برای دفاع شخصی با دستان خالی در اختیارتان بگذارد. اکنون یک نکته که درباره پانکریس به خصوص سال‌های اولیه شکلی‌گیری این ورزش (۱۹۹۳ تا ۱۹۹۹) وجود دارد این است که قوانین آن در قیاس با استاندارهای امروزی بسیار عجیب بودند. به عنوان مثال شما باید یک جفت چکمه‌ بلند تا زیر زانو می‌پوشیدید که تقلا برای فرار از تسلیم شدن‌تان در لحظاتی مانند قلاب‌های پاشنه را بسیار سخت‌تر می‌کرد و اگر هم احیاناً در خاک او می‌افتادید اجازه داشتید که خیلی راحت با گرفتن طناب‌های رینگ خودتان را از چنگ او رها کنید و البته با انجام این کار یک امتیاز از دست می‌دادید اما دوباره وسط رینگ سرپا می‌ایستادید.

و اما مهمترین چیز در بحث امروز ما؛ در پانکریس شما اجازه نداشتید که به سر حریف ضربه بزنید و تنها سیلی زدن مجاز بود.

رویدادهای پانکریس فراوانی وجود داشتند. بیش از ۷۵ رویداد و شاید ۵۰۰ مبارزه که در همه آنها سیلی‌هایی به صورت زده شد و در همه این مسابقات هم ورزشکارانی تمرین دیده، قوی بسیار باانگیزه روی رینگ می‌رفتند. پس اگر بردن یک مسابقه و تصاحب عنوان قهرمانی به سادگی سیلی زدن به گوش حریف با یک دست گود شده بود، آیا فکر می‌کنید که این افراد از این تکنیک استفاده نمی‌کردند؟ البته که استفاده می‌کردند. یک مبارز می‌خواهد پیروز شود و مهم نیست در چه رشته ورزشی فعالیت دارد. پس آیا پارگی پرده گوش در این رشته شایع بود؟ خب تنها چند مورد از رخ دادن چنین اتفاقی شنیده شده است. به عنوان مثال گفته می‌شود که پرده گوش یوکی کوندو (کسی که بعدها وارد مسابقات UFC و پراید شد) در یکی از مسابقات پانکریس پاره شده است. مواردی دیگری هم بوده است اما تعدادشان زیاد نیست و مطمئناً اینطور نبوده که بعد از برگزاری هر رویدادی از مسابقات پانکریسی یک لشگر از مبارزه کنندگان، به مطب متخصصان گوش، حلق و بینی مراجعه ‌کنند.

ضریب اطمینان سیلی‌های پاره کننده پرده گوش به عنوان تکنیکی‌ کارآمد

با چیزهایی که گفتیم به نظر می‌رسد که با وجود صدها و هزاران سیلی‌ای که تا کنون به گوش مبارزه کنندگان نواخته شده است، تنها چند مورد از پارگی گوش وجود داشته است. واقعیت این است که نادر بودن مصدومیت‌های ناشی از استفاده از سیلی زدن به گوش حریف در ورزشی که این تکنیک بسیار رایج بود، نشانه خوبی برای تأیید کارآمدی این تکنیک که تصور می‌شد یک بازدارنده جادویی و زمین افکن برای مقابله با فرد مهاجم باشد، نیست. بنابراین در حالی که پاره کردن پرده گوش یک فرد با زدن یک سیلی دقیق و درست امکان پذیر است، آمارهای موجود نشان می‌دهند که استفاده از این تکنیک معمولاً بازده زیادی ندارد. زدن یک ضربه هوک چپ تمیز در بوکس هم کاری نسبتاً سخت است اما نشانه گرفتن سر با ابعاد بزرگتری که دارد آسان‌تر از هدف گرفتن مجرای ورود گوش است چون این قسمت مساحت نسبتاً کوچکتری دارد. ضربه زدن به این منطقه کوچک از صورت آن هم با زاویه‌ای مناسب در حالی که سر طرف مقابل دائماً در حرکت است و تنظیم دقیق گودی و فشار دست‌ها برای گرفتن بهترین نتیجه، ممکن کار سختی به نظر برسد پس شاید تعجب‌آور نباشد اگر بدانید که موفقیت استفاده از این تکنیک در یک مبارزه واقعی نادر است. به علاوه این واقعیت که برخی بوکسور‌ها حتی با وجود پارگی پرده گوش‌شان به مبارزه ادامه داده‌اند و آن را به پایان رسانده‌اند هم نشان می‌دهند که برخلاف آنچه فکر می‌کردیم استفاده از این تکنیک الزاما به معنا وارد آوردن یک جراحت و مصدومیت به فرد مهاجم که او را از پا درآورد نیست به خصوص در مواجهه با افراد سرسخت و زمانی که سطح آدرنالین بدن آنها بالا می‌رود و مقاومت‌شان در برابر درد به شدت افزایش پیدا می‌کند.

پس آیا سیلی زدن به گوش‌ها یک تکنیک بازدارنده در مبارزه است؟ خیر، به هیچ وجه. اما آیا اصلاً در یک مبارزه درست است که گوش حریف را هدف بگیریم؟ جواب کوتاه، بله است.

گوش به عنوان یک هدف

گوش هدف فوق‌العاده‌ای است و هر زمانی که فرصت پیدا کردید با هر بخشی از بدن‌تان به آن ضربه بزنید حتماً این کار را انجام دهید. اول از همه اینکه گوش درست در مرکز سر قرار دارد و به دو تا از سه نقطه سر انسان که ضربه خوردن آنها منجر به ناک اوت شدن می‌شود، بسیار نزدیک است. اگر ضربات‌تان کمی بالاتر از گوش فرود بیایند، به گیجگاه فرد مقابل اصابت می‌کند که قطعاً می‌تواند او را ضربه فنی کند.و اگر ضربه‌تان کمی پایین‌تر از گوش او فرود بیاید هم فک او را هدف خواهد گرفت که این هم یکی دیگر از نقاط ثابت شده برای ضربه فنی کردن حریف است.

پس در نتیجه، اگر شما گوش را هدف بگیرید آن وقت همیشه این شانس را دارد که برنده این بخت‌آزمایی شوید.این وسط ممکن است شما با زدن یک ضربه بسیار دقیق به کنار سر حریف‌تان، به پرده گوش او هم آسیب برسانید و او را نقش بر زمین کند. ما هرگز نگفتیم که پاره شدن پرده گوش در اثر زدن سیلی غیرممکن است بلکه فقط گفتیم که احتمالش کم است و نمی‌توان روی آن به عنوان یک تکنیک مطمئن حساب کرد. همچنین زمانی که ما داریم درباره زدن سیلی‌ با دستان باز صحبت می‌کنیم، باید گفت که باس روتن هم با همه ترس و ابهتی که داشت هرگز در مسابقات پانکریس واقعاً با دست باز به گوش حریفش سیلی نزد.

در عوض او دستش را رو به عقب خم می‌کرد تا بتواند با استخوان‌های مچش به جای کف دستش ضربه بزند و به این ترتیب او دستش را به یک چماق استخوانی تبدیل می‌کرد. پس سیلی‌های مرگبار باس هم در واقع سیلی‌هایی واقعی نبودند. آنها ضرباتی چماقی به سر بودند که تأثیری مانند یک ضربه با مشت گره شده داشتند. اما بیایید برای یک ثانیه دوباره نگاهی به سیلی زدن بیندازیم…

یک دلیل فوق‌العاده دیگر برای سیلی زدن به گوش حریف این است که خشم بسیاری از افراد را برمی‌انگیزد و آنها را وادار به نشان دادن واکنش می‌کند. این ضربه توجه آنها را به بالا تنه شما معطوف می‌کند و آن وقت است که شما می‌توانید آنها را با یک ضربه مشت، لگد، زیر پا زدن یا … به زمین بیندازید.  استفاده از سیلی به عنوان یک مقدمه برای کم کردن فاصله با حریف را اریک پلسن ، کسی که در آخرین مبارزه حرفه‌ای خود جف فورد را به خاک انداخت، آموزش داد. سیلی به گوش برای گرفتن دو پای حریف را هم در ویدئوی زیر می‌توانید ببینید.

سیلی به گوش دوبل؛ واقعیت یا تخیل؟

در مقاله بالا ما نشان دادیم که چگونه در شرایطی خاص ممکن است بر اثر سیلی زدن، پرده گوش طرف مقابل پاره شود. ما درباره چند نمونه از مواردی که این اتفاق در ورزشی‌های رزمی ممکن است رخ دهد هم صحبت کردیم که یا به شکل دست باز یا به شکل یک شلیک مناسب و دقیق با مشت پوشیده شده با دستکش بوکس بود.  با این حال آمارهایی که از صدا و صدها مسابقه داریم نشان می‌دهد که پاره شدن پرده گوش مبارزه کنندگان بر اثر خوردن سیلی به گوش‌شان نسبتاً پدیده نادری است حتی زمانی که شما برای زدن این سیلی‌ها بسیار تمرین کرده‌اید و یک مبارزه کننده حرفه‌ای باانگیزه باشید. علاوه بر این همه این آمارها هم مربوط به سیلی‌های زده شده با یک دست هستند؛ برای سیلی‌های دوبل به گوش که به صورت ثابت و تحت هر شرایط رقابت تحت فشاری نتیجه داده باشد، عملاً هیچ نمونه‌ای وجود ندارد حتی زمانی که استفاده از این ضربات کاملاً قانونی بوده‌اند.

در نتیجه حتی با اینکه امکان پاره شدن پرده‌های گوش در MMA و بوکس وجود دارد، تضمینی برای اینکه این ضربات مبارزه را به پایان برسانند نیست. بوکسورها معمولاً مسابقات‌شان را با یک دندان شکسته یا پرده‌های گوش آسیب دیده به پایان می‌رسانند و این مورد عجیبی نیست. پس آیا یک سیلی به گوش همانطور که وعده داده شده، می‌تواند باعث پارگی پرده گوش شود؟ جواب یک «شاید» بسیار ضعیف است. بله ممکن است اما این اتفاقی نسبتاً نادر است و قطعاً نامطمئن.

با تمام این‌ها هنوز هم کلی دلیل خوب وجود دارد برای اینکه به گوش فردی که سمت‌تان حمله می‌کند سیلی بزنید اما نباید انتظار داشته باشید که این ضربه مثل یک چوب جادویی عمل کند و در جا حریف‌تان را بخواباند. اگر می‌خواهید می‌توانید دست‌تان را به سمت گوش او پرتاب کنید اما اگر اتفاقی نیفتاد شوکه نشوید. سیلی ممکن است به گوش او اصابت کند اما او را از حرکت باز ندارد. بهتر است به جای این، به مشت‌ها، آرنج‌ها، لگد‌ها، ضربات سر، زیر خم گرفتن‌ها، خفه کردن‌ها، به زمین انداختن‌ها و دیگر تکنیک‌های حمله استفاده کنید تا تهدید موجود راخنثی کنید و آن وقت اگر خواستید سیلی بزنید.

آکادمی هنرهای رزمی زوزه

آموزش دفاع شخصی – ضربه به گوش